“Kısaca söylemek gerekirse markette kadın pedlerinin satıldığı rafın yanına siyah poşet konması ile HPV aşısının ücretsiz yapılmaması, kadınların ve kız çocuklarının menstrüasyon ürünlerine erişememesi aynı kadın düşmanı politikalardan kaynaklanıyor.
Hatırlarsınız bir markette kadın pedlerinin satıldığı rafın yanına siyah poşet konmuştu. Öyle kolay değil marketin içinde herkesin gözü önünde elinde kadın petleri kasaya gidip göstere göstere ödeme yapıp şeftali ile aynı şeffaf poşete koyup çıkıp gitmek.
Yanında kadın yokken alışveriş yapıyorsa kadın pedi satın almayan erkeklerle dolu bu ülke. Kasiyer kadınsa prezervatif almayanlar da var.
Kadın bedenine yönelik önyargıların, kadınlara yönelik cinsel saldırıların ve yasakların her gün arttığı, eğitimin cinsiyet eşitliğinden uzak ve dinci olduğu, kadın politikalarının neredeyse Diyanet İşleri Başkanlığı’nca yürütüleceği ülkede bunlar şaşırtıcı değil ama kadınların / kız çocukların sağlığı olumsuz etkilenmeye devam ediyor.
Patriarkal politikalar açısından erkekler için nesilden nesile haz nesnesi olarak aktarılmış kadın bedeninin “kirli” diye adlandırılan kanaması görünmezleştirilmeli, kadınlar açısından cinsel hazdan arındırılmalı, adet kanaması gibi biyolojik kimi özellikleri dışlanarak gizlenmeye çalışılmalıdır. Aynı şekilde kadın düşmanı sağlık politikaları nedeniyle kadınlar için yaşamsal anlama gelen haklar (HPV aşısı gibi, bakınız bir önceki yazımda bahsettim) ve kadınların hayatını kolaylaştıracak konularda atılması gereken adımlar da inatla atılmıyor.
Kısaca söylemek gerekirse markette kadın pedlerinin satıldığı rafın yanına siyah poşet konması ile HPV aşasının ücretsiz yapılmaması, kadınların ve kız çocuklarının menstrüasyon ürünlerine erişememesi aynı kadın düşmanı politikalardan kaynaklanıyor.
İskoçya’da kadın pedleri ücretsiz
Kadınların yıllardır yürüttüğü mücadele sonunda geçtiğimiz hafta İskoçya parlamentosu kadınlara ücretsiz hijyenik ped uygulamasını onayladı. Karşı oy kullanılmayan oylamada 112 lehte, 1 çekimser oy ile alınmış karar. Böylece ülkedeki tüm kadınlar için ücretsiz hijyenik pede ulaşım hakkı kazanılmış oldu.
Düzenlemeye göre sosyal tesisler, gençlik merkezleri, eczane gibi kamuya açık alanlarda hijyenik ped ve tampon gibi ürünler bulundurularak ihtiyaç sahiplerinin bunlardan ücretsiz yararlanması sağlanacak.
Dünyanın birçok ülkesinde kadınlar ücretsiz hijyenik ürün talebini yükseltiyor. Bunun bir nedeni kadın hijyen ürünlerinin pahalı olması ise diğer nedeni kadınların bu ürünlere ulaşamayacak kadar yoksul olması. Dünyadaki kadın nüfusunun çok büyük kısmı gelir getiren bir işte çalışamıyor, sadece evlerde erkekler ve aile için ücretsiz, köle koşullarında çalışıyor. Ücretli bir işte çalışan kadınlar ise maaşına kocası ya da ailesi el koymuyor olsa bile öncelikle faturaları ödemeyi, çocukların ihtiyacını karşılamayı ve evin ihtiyaçlarını gidermeyi amaçlıyor. Geçim derdi ile uğraşırken ihtiyaçlar listesinde sıra kadın hijyenik pedlerine geldiğinde elde avuçta bir şey kalmamış oluyor çoğunlukla. Bu soruna dikkat çekmek, menstrüasyon ürünlerine ulaşamamasını ifade etmek için regl yoksulluğu kavramı bile var.
Kadınların ve kız çocuklarının hijyenik pedlere ulaşamamasının sağlık sorunlarına neden olduğunu anımsatarak devam edelim.
Regl yoksulluğu
Türkiye’de de kadınlar hijyenik pede ulaşamıyor. Özellikle son iki yıldır yapılan zamlarla kadın pedlerinin fiyatları aldı başını gitti. Hal böyle olunca bazı kadınlar yeni çareler düşünmeye başladı. Tek kullanımlık pedlerin yerine yeniden kullanılabilir / yıkanabilir pedlere ilgi arttı. İlgi artınca tahmin edeceğiniz gibi fiyatlar da arttı. Ortalama 100 ile 200 lira arasında değişiyor fiyatlar.
Hijyenik pedlerin yaygın şekilde piyasaya çıkmasından önce adet görmeye başlamış biri olarak yıkanabilir pedlere karşı hep mesafeli olmuşumdur. Zaten her açıdan zor geçen bu günlerde bir de bu işle ilgilenmek… Yazılmayı bekleyen kitaplar, tezler, makaleler, bitmeyi bekleyen ev ödevleri, bakılmayı bekleyen çocuklar, yapılmayı bekleyen onca ev işi yetmezmiş gibi…
Kullanılabilir kalitede kadın pedlerinin fiyatları 50 ile 75 lira arasında değişiyor. Bu paketlerde 20 tane ped bulunuyor. Günlük en az 5-6 ped kullanıldığını ve her ay ortalama 4-5 gün adet olunduğunu… Genellikle 12-50 yaş arasında ve yine ortalama 38 yıl adet olduğumuzu düşünürsek kadınların pedlere hatırı sayılır miktarda para saydıkları ortada.
Tekrarlama pahasına bir daha söyleyelim. Dünyada kadınların menstrüasyon ürünlere ücretsiz erişebilme taleplerinin iki nedeni var. Biri bu ürünlerin ihtiyaç oluşu, diğeri ise ücretli olduğunda bu ihtiyaca kadınların erişemiyor oluşu.
İskoçya’nın başını çektiği bu gecikmiş kazanım tüm devletleri bağlıyor ve üzerlerinde baskı oluşturuyor. Bizler de yıllardır aynı taleplerde bulunuyoruz ve iktidarından muhalefetine hepsi bu talebimizi duydu, biliyor, farkında. Adım da attıracağız.
(İlk kez Kadın İşçi internet sitesinde yayınlandı)
