Dünya Kupası sırasında ve kameralar önünde yaşanan tacizin bedelinin sadece bir kişiye ödetilmesinin kadın sporcular ve feministler için yeterli olmadığı açık. Kadınlar cinsel tacizi yapanın da zemini cinsel tacize müsait olan maço futbol anlayışının da bu anlayışla derdi olmayan yönetimin de hesap vermesini istiyor.
Futbol, kadın ligleri de olsa, kadın takımları da olsa “erkek” oyunu olmaktan çıkamıyor.
Seyircisi, oyuncuları ve yönetim açısından ağırlıklı olarak maço bir alan. Kimi zaman toplumsal olaylarda yeşil sahaları dayanışmanın renkleri ile güzelleştirse de bir türlü bundan daha fazla cinsiyetçi olay, davranış ya da saldırı ile anılan oyun olmanın ötesine taşınamadı futbol. Sık sık erkek oyuncuların cinsiyetçi davranışlarını görmekte ve eleştirmekteyiz. Tamamının olmasa da çoğu futbol seyircisinin cinsiyetçi dilinin, cinsel saldırıları sıradanlaştıran slogan ve marşlarının bombardımanı altındayız. Statlar, sokaklar, evlerin içi, kafeler maç izlerken kendinden geçen, böğüren, saldırgan seyircilerle dolup taşmakta. Futbolda maalesef oyuncuları da seyircileri de yöneticileri de buna mahkûm eden, bunu neredeyse standart haline getiren bir genel durum var.
Para ve gücün erkeklikle ortaklığını bu kadar derinden kurduğu bu alan, uzun yıllardır feministlerin hedefinde. İster seyirci ister oyuncu olsun futbolla ilişki içinde olan kadınlar için bu kadar maço alanda var olabilmek hem içeriden hem dışarıdan yürütülecek mücadele ile mümkün.
20 Ağustos’ta Avustralya’nın Sydney kentinde oynanan Kadınlar Dünya Kupası final maçının ardından başlayan cinsel taciz tartışması ve bu saldırıya karşı kadın oyuncuların ve feministlerin tutumu, bu yanıyla eşitlik mücadelemiz açısından gurur verici.
Ne olmuştu?
İspanya Futbol Federasyonu (RFEF) Başkanı Luis Rubiales, FIFA Kadınlar Dünya Kupası final maçı sonrası ödül töreninde oyuncu Jenni Hermoso’yu dudaklarından öpmüştü. Bu olaydan hemen sonra Hermoso, rızasının olmadığını belirterek “bir saldırı kurbanı gibi hissettiğini” söylemişti.
Bu açıklamanın ardından ilk olarak “Özür dile” çağırıları başlamıştı. İspanya Başbakanı Pedro Sancez “Özür dilemek yeterli değil” dedi ve Rubiales’in oyuncu Hermoso’yu öpmesini “Kabul edilemez” diyerek eleştirdi.
Federasyon Başkanı Rubiales önce öpüşmenin karşılıklı olduğunu söylemiş, yükselen istifa et çağırılarına karşı istifa etmeyeceğini açıklamıştı. Federasyon toplantısı düzenleyerek dört kez peş peşe “İstifa etmeyeceğim” diye meydan okumuş, erkeklerle dolu salondan alkış almıştı. Bu videoyu izlemenizi öneririm; gösterdiği sahte meydan okuma karşısında adeta bulantı hissediyor insan.
Buraya kadarki kısım nasıl da tanıdık değil mi? Ne çok taciz olayında fail olarak adı geçen kişi benzer şeyler söyleyip benzer tavırlar takınmıştı. “Acaba taciz var mı?” şüphesinin oluşması, tacizciler için o kadar kurtarıcı ki taciz olaylarında. Bu yüzden tacizcilerin çoğunluğu benzer yöntem ve söylemlere başvuruyor ilk olarak.
Rubiales istifa etmemekte direndikçe istifa et diyenlerin sayısı arttı. İspanya başbakan yardımcısından eşitlik bakanına kadar pek çok siyasetçiden federasyona bağlı bölge başkanlarına dek çok geniş bir kesimden peş peşe “İstifa et” çağırıları yükseldi. Başbakan Yardımcısı Yolanda Díaz “Bir kadına saldırdığın için istifa et” derken federasyonu “gelecekte cinsiyetçi eylemlerle ilgili protokolleri yürürlüğe koymaya” davet etmekten de geri durmadı.
Rubiales sonunda özür diledi.
Ancak bu sırada olay iyice büyüdü ve uluslararası arenaya sıçradı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü Stephane Dujarric şu güzel cümle ile tepkisini ortaya koydu: “Bir kişiyi dudağından öpmemek ne kadar zor ki!”
Kadınlar birlikte
Bu cinsiyetçi saldırıya feministler, kadınlar ve genel olarak toplumun geniş kesimlerinden de tepkiler geldi. Kadınlar yaptıkları gösterilerde hukuku göreve çağırmakta.
Cinsel tacize karşı futbolcular yeşil sahalarda “Contigo Jennifer Hermoso (Seninleyiz Jennifer Hermoso)” pankartı taşıdılar. Ellerinde dövizlerle kadınlar ve elbette dünya kupasını kazanan İspanya Kadın Milli Takımı oyuncuları da cinsel saldırı karşısında dayanışmaya geçti. Federasyon Başkanı Rubiales’in istifayı reddetmesinin ardından bir bildiri yayımlayan Kadın Milli Takım oyuncuları, federasyon yönetimi değişene dek maçlara çıkmayacaklarını açıklayacak kadar kararlı ve talepkâr olduklarını gösterdiler. Aynı bildiriyi Dünya Kupası kadrosunda yer alan 23 oyuncu ve onlarca kadın futbolcu da imzalamış.
Kadın Milli Takım oyuncuları ve onların yaptığı açıklamanın altına imza atanlar Rubiales’in istifasından çok daha fazlasını istiyor. “Federasyon yönetimi değişsin” diyorlar.
Bu da aslında kadın oyuncular açısından kamuoyunun önünde yaşanan cinsel tacizin yanı sıra başka birçok sorunun olduğunu düşündürüyor. Hatta bize üstü kapalı olarak bir gerçeğe işaret ettiklerini gösteriyor.
Bu haliyle dünya kupası sırasında ve kameralar önünde yaşanan bu tacizin bedelinin sadece bir kişiye ödetilmesinin kadın sporcular ve feministler için yeterli olmadığı açık. Kadınlar cinsel tacizi yapanın da zemini cinsel tacize müsait olan maço futbol anlayışının da bu anlayışla derdi olmayan yönetimin de hesap vermesini istiyor. Aksi durumun öfkeyi daha da yükselteceğini söylemek abartı olmayacak.
Bu yazı ilk kez Kadın İşçi internet sitesinde yayımlanmıştır.
Kaynaklar:
https://www.eurotopics.net/tr/306588/oepuecuek-skandali-ispanya-ve-futbol#
