Avrupa Birliği ülkelerinin Rusya’ya yönelik altıncı yaptırım paketinde uzlaşma sağladığı saatlerde Hollanda’nın devlet doğalgaz şirketi GasTerra ruble ile ödeme yapmayı reddettiği için Gazprom’un bugün itibariyle gaz tedarikini durduracağını açıkladı.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri iki gün sürecek liderlerler zirvesi için dün (30 Mayıs) Belçika’nın başkenti Brüksel’de bir araya geldi.
Zirvenin ilk gününün gündem maddesi bugün itibariyle 97. gününde devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlardı.
Daha önce de Rusya’dan kömür ithalatına kademeli ambargo kararı alan AB ülkeleri, Rusya petrolüne de kısmi ambargo uygulayacak.
Rusya’ya yönelik altıncı yaptırım paketinin ele alındığı toplantı sonrası açıklama yapan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, liderlerin vardığı anlaşmaya atıfla “Bu anlaşma Rusya’dan AB’ye petrol ithalatını yıl sonuna kadar yaklaşık yüzde 90 azaltacak” dedi.
Von der Leyen, Rusya’dan boru hattıyla alınan yüzde 10 oranındaki petrol konusunu ileride tekrar değerlendireceklerini söyledi.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel de sosyal medyadan bir mesaj paylaşarak “yaptırımların doğrudan doğruya Rusya’dan yapılan petrol ithalatının yüzde 75’ini etkileyeceğini, bu yıl sonuna kadar da Avrupa’nın Rusya’dan aldığı petrolün yüzde 90’ının yasaklanacağını” duyurdu.
Michel, ayrıca Rusya’nın en büyük bankalarından Sberbank’ın para transfer sistemi SWIFT’ten çıkarılmasının ve Rusya devlet televizyonlarının yasaklanmasının da yaptırımlar arasında olduğunu bildirdi.
AB ülkeleri, yaptırım paketinin dışında Ukrayna’nın likidite ihtiyacının G7 ülkeleriyle birlikte karşılanması için de anlaşmaya vardı.
Michel, AB’nin bu amaçla Ukrayna’ya 9 milyar Euro hibe etmeye hazır olduğunu ve Ukrayna’nın yeniden inşasını destekleyeceklerini belirtti.
Druzhba boru hattı, Macaristan ve Slovakya
Dünkü oturum sonrası bir basın toplantısı düzenleyen AB Komisyonu Başkanı von der Leyen, AB’nin Rusya’dan petrol ithalatının üçte ikisinin deniz yoluyla, üçte birinin boru hattıyla gerçekleştiğini anımsatarak Druzhba boru hattının kuzey kısmının Polonya ve Almanya’ya, güney kısmının da Macaristan ve Slovakya’ya Rus petrolünü sağladığını anlattı.
Von der Leyen, Polonya ve Almanya’nın söz konusu boru hattından petrol ithal etmeyeceklerini açıkladığını işaret ederek, böylece uygulanacak yaptırımların Rusya petrolünün yüzde 90’ını kapsayacağını belirtti.
Druzhba boru hattının güney kısmının Avrupa’ya yüzde 10’luk petrol sevkiyatı yaptığını ifade eden von der Leyen, “Bunun şimdilik yaptırımlardan muaf tutulması konusunda mutabık kaldık” dedi.
Zirvenin ardından yayınlanan sonuç bildirgesinde de altıncı yaptırım paketinin ham petrol ve diğer petrol ürünlerini de kapsayacağı kaydedildi.
Boru hattı ile gönderilen ham petrol için geçici bir “istisna” uygulanacağına işaret edilen bildirgede, Rusya’nın fosil yakıtlarına bağımlılığı aşamalı olarak sona erdirmekle ilgili çalışmaların hızlandırılacağı belirtildi.
Macaristan karşı çıkmıştı
AB Komisyonunun yaklaşık bir ay önce hazırladığı altıncı yaptırım paketi teklifinde Rusya’dan ham petrol tedarikinin 6 ayda, rafine ürün tedarikinin de 2022 sonuna kadar aşamalı olarak kaldırılması yer alıyordu.
Macaristan başta olmak üzere bazı üye ülkeler petrol ithalatı yasağına karşı çıkıyordu. Söz konusu itirazlar bağlamında Macaristan, Slovakya ve Çekya’ya Rusya’dan petrol ithalatında ek süre tanındı.
Fakat Macaristan enerji arz güvenliği tamamen sağlanana kadar ithalatın tamamen kesilmesine karşı çıkmayı sürdürdü.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, dünkü AB Liderler Zirvesine öncesinde bir açıklama yaparak AB Komisyonunun kendilerine danışmadan yaptırım teklifi hazırladığını ve “sorumsuzca davrandığını” söylemişti.
Rusya, Hollanda’ya gaz arzını kesiyor
Öte yandan, Hollanda’nın devlet doğalgaz şirketi GasTerra, Rusya’ya ruble ile ödeme yapmayı reddettiği için Gazprom’un 31 Mayıs itibarıyla Hollanda’ya doğalgaz tedarikini durduracağını açıkladı.
Rusya’nın doğalgaz ödemelerinin Gazprombank’tan Euro ve ruble hesabı açarak yapılmasını talep ettiğini hatırlatan GasTerra, söz konusu kararnameye göre ödeme yapmayı kabul etmediğini ifade etti:
“Bu şekilde ödeme yapmak, AB yaptırımlarını delme riski içermesinin yanı sıra finansal ve operasyonel riskleri de beraberinde getiriyor.
“Moskova’da Rusya hukukuna göre hesap açmak ve bu hesabın Rus rejiminin kontrolünde olması şirketimiz için çok daha büyük bir risk. Bu şekilde ödeme yapmayı reddetmemize cevaben Gazprom 31 Mayıs itibarıyla doğal gaz tedarikini durduracağını bildirdi.”
Kaynak: Bianet
