Önde gelen bir Rus Marksist’i olan sosyolog Boris Kagarlitzki, Vladimir Putin’in FSB’si(1) tarafından “terörü haklı çıkarmak” gibi asılsız suçlamalarla tutuklandı. Onun da tutuklanması, Putin’in ve Rus devletinin savaşını eleştirenleri nasıl susturmak istediğini gösteriyor.
Boris Kagarlitzki PhD kimdir?
Boris Kagarlitzki PhD, Sovyetler Birliği döneminde de siyasi muhalif olan bir Rus Marksist teorisyen, tarihçi ve sosyologdur. Sovyetler Birliği ve Rusya’nın tarihi, güncel siyaseti ve küreselleşmiş kapitalizmin yükselişi üzerine Marksist perspektife dayanan kitaplar üreten bir yazardır. En son kitabı da [‘From Empires to Imperialism: The State and the Rise of Bourgeois Civilisation’ (Routledge, 2014)] dahil, on dört kitabı İngilizceye çevrilmiştir.1990-1993 Rusya Sosyalist Partisi üyesi ve Moskova Şehir Sovyeti milletvekili, daha sonra İşçi Partisi’nin kurucu ortağı ve Rusya Sendikalar Federasyonu başkanının danışmanı olmuştur. Kendisi şu anda Transnational Institute Global Crisis projesinin koordinatörü ve Moskova’daki Küreselleşme ve Toplumsal Hareketler Enstitüsü‘nün (IGSO) direktörüdür. Moscow Times ve Eurasian Home için düzenli olarak yazıyor. Kendisi aynı zamanda IGSO’ya bağlı popüler bir YouTube kanalı olan Rabkor‘da yönetmen ve sunucudur.(2)
Rusya’da Marksistler Birliği (3) (Союз марксистов) adı altında faaliyet gösteren komünist örgütün Kagarlitzki ile ilgili Jacobin Dergisi’nin internet sayfasındaki dayanışma çağrısının(4) aşağıdaki tercümesini olduğu gibi yayınlıyoruz. Bu dayanışmanın Türkiye’de de duyurulmasının ve desteklenmesinin onaylanması, NATO’cu ve Putin’ci emperyalistlerin Ukrayna’daki savaşına karşı olan, kendini militarizme karşı konumlayan bütün barış taraftarlarının bir görevi olmalıdır. Bu vesileyle TNI’nın (Transnational Institute) online sayfasında Boris Kagarlitzki’nin özgürlüğü için açılan imza kampanyasının linkini de yayımlıyoruz. İlgili sayfaya giderek imza kampanyası için destek olabilirsiniz.(5)
Boris Kagarlitzki için Özgürlük!
Rusya’da tanınmış sol görüşlü sosyolog Boris Kagarlitzki hakkında uydurma bir dava açıldı. Kırım Köprüsü’nün patlamasıyla ilgili olarak Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin gerekçeleri hakkında yaptığı yorumlar nedeniyle “terörizmi meşrulaştırmakla” suçlanıyor. Bunun arkasındaki gerçek neden, askeri başarısızlıklar nedeniyle siyasi bir krizin ortasında bulunan ülkede muhalefet üyelerini ortadan kaldırmaya dayanmaktadır.
Rusya’da tanınmış bir sol teorisyen olan Kagarlitzki, aralarında Between Class and Discourse ve From Empires to Imperialism gibi çağdaş kapitalizmin yapısının ve sol hareketin karşılaştığı zorlukların anlaşılmasına katkıda bulunan ünlü kitaplarının da bulunduğu çalışmalarıyla uluslararası alanda tanınıyor.
Kagarlitzki, 2022 yılında Rusya-Ukrayna çatışması sırasında tutarlı savaş karşıtı duruşu nedeniyle Rus yetkililer tarafından “yabancı ajan” olarak etiketlendiğinde bile ne yurtdışına göç etti ne de siyasi çalışmalarını durdurdu. Kısa süre önce son kitabını yayımladı. Yıllar içinde, Kagarlitzki tarafından yönetilen, online bir dergi olan Rabkor, farklı sol ve demokrasi yanlısı görüşlere sahip insanları bir araya getiren bir bilgi platformu haline geldi. Kagarlitzki parlamenter mücadele yöntemlerinden hiçbir zaman kaçınmadı ve siyasi muhaliflerle ustaca tartışmalara girdi, hatta muhaliflerin sempatisini kazandı.
25 Temmuz 2023 tarihinde, Federal Koruma Servisi’nin (FSB) Kagarlitzki hakkında yeni baskıcı yasa maddelerinden biri olan “Terörizmin Gerekçelendirilmesi” kapsamında suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi. Bunun nedeni, Kagarlitzki’nin sosyal medyada Kırım Köprüsü patlamasının “askeri bir perspektiften” anlaşılması gerektiğini öne sürdüğü eski bir paylaşımıydı. Bu saçma bahaneyle Kagarlitzki, Moskova’dan bin kilometre uzakta, küçük bir bölgesel kasabada, basına ve avukata kapalı bir oturumda hızla yargılanmaya başlandı. Syktyvkar şehir mahkemesi Kagarlitzki’nin 24 Eylül’e kadar tutuklu kalmasına karar verdi. Duruşma kapalı bir oturumda yapıldı. Kagarlitzki Verkhny Chov Gözaltı Merkezi’nde tutulacak. 65 yaşındaki sol düşünür şimdi yedi yıla kadar hapis cezası alma tehlikesiyle karşı karşıya bulunmakta ve ekibinin binaları da aranmaktadır.
Kagarlitzki’ye yönelik siyasi zulmü düzenleyenlerin bu hesaplı önlemleri, belki de Rusya’da yaşayan diğer tüm kamusal figürlerden daha fazla, bu sol sosyoloğa yönelik örgütlü destekten ciddi şekilde korktuklarını gösteriyor. Ve bu korku sebepsiz değil, çünkü Kagarlitzki’nin tutuklandığı haberi, ondan bir şeyler öğrenmiş, onunla tartışmış ve iş birliği yapmış olan geniş bir aktivist çevresinde öfke ve empati uyandırdı.
Dahası, bu, sol aktivistlere yönelik ilk zulüm vakası da değil: Anton Orlov ve Kirill Ukraintsev gibi sendikacı ve aktivistlere karşı asılsız gerekçelerle cezai ve idari suçlamalar yöneltiliyor ve her hafta matematikçi ve sol aktivist Mikhail Lobanov da dahil olmak üzere başka insanlar da “yabancı ajan” olarak sınıflandırılıyor. Rusya’da hükümet baskısına direnmek için neredeyse hiçbir yasal yol kalmamış olsa da, Kagarlitzki’yi kendisini suçlayanlarla yalnız bırakmayacağız.
Kagarlitzki serbest bırakılmalıdır. Onun elini sıkmış ya da kitaplarını okumuş olan herkes bu sloganı tekrarlasın. Sizi onu desteklemeye çağırıyoruz: yayınlar, eylemler ve kitaplarına ilgi yoluyla. İnsanlar ölebilir ama fikirler ölmez ve Kagarlitzki hapishane duvarlarının insan özgürlüğü için verdiği mücadeleyi engellememesi için elinden gelen her şeyi yapmıştır.
(1) Federal Güvenlik Servisi (FSB) Rusya’nın devlet iç güvenlik kurumudur. 3 Nisan 1995 tarihinde Federal Karşı İstihbarat Servisi’nin yerini almış olup Sovyetler Birliği dönemindeki KGB’nin baş halefidir.
(2) Boris Kagarlitzki ile yapılan bir söyleşinin çevirisi 13.Ağustos 2022 tarihinde Siyasi Haber’de yayınlanmıştı. Söz konusu çeviriyi aşağıda bir kez daha yayımlıyoruz.
(3) Rus hükümetini keskin derece eleştiren bu örgütlenme, özellikle depolarda, kuryeler ve taksi şoförleri arasında olmak üzere işçilerin örgütlenmesine ağırlık vermektedir. Kendisi, 2-3 Kasım 2019’da, YouTube blog yazarı, sendika aktivisti ve Station Marx haber kaynağından sorumlu olan, solcu Vestnik Buri Gergisinin genel yayın yönetmeni Andrey Rudoy tarafından kurulmuştur. Kendisini ne Stalinist ne de Troçkist olarak gören bu örgütlenme, 2021 protestolarında ve 2022 savaş karşıtı protestolarda yer aldı.
Mart 2022’de harekette bir bölünme oldu ve Station Marx ile bağlantılı bir kısım, yeni bir örgüt olan “Yeni Kızıllar”ı (New Reds) kurdu. Yeni Kızıllar daha sonra Mayıs 2023’te Marksist Eğilim ile birleşerek Komünist Enternasyonalistler Örgütü‘nü oluşturdu ve bu örgüt Uluslararası Marksist Eğilim‘in Rusya’daki bölümü haline geldi. https://en.wikipedia.org/wiki/Union_of_Marxists
(4) https://jacobin.de/artikel/freiheit-fuer-boris-kargalitzki-russland-verhaftung-gefaengnis-prozess/
(5) https://www.tni.org/en/article/we-condemn-the-arrest-of-russian-intellectual-boris-kagarlitsky
