fbpx

Kanada, trans ve non-binaryler hakkında nüfus sayımı verisi sağlayan ilk ülke oldu

Paylaş

2021 Nüfus Sayımında, trans ve non-binaryler ait oldukları cinsiyetle var oldu. Verilerin, kamu politikaları belirlenirken kullanılması umuluyor.

Bu sayım, ilk kez toplumsal cinsiyete dair bir soru içermesi ve atanmış cinsiyeti “doğumda atanan cinsiyet” şeklinde belirtmesi ile tüm natrans, trans ve non-binarylere ait oldukları cinsiyeti bildirme fırsatı sağladı. Veriler, 13 Temmuz 2022 tarihinde yayınlanacak.

Kaynak: Statistics Canada

Kanada’da toplumsal cinsiyet çeşitliliğine dair verilerdeki eksikliğin giderilmesi

2021 Nüfus Sayımı öncesi bazı özneler, o dönemki sayımda yer alan atanmış cinsiyet sorusunda yalnızca iki seçeneğin (kadın ve erkek) yer alması nedeniyle kendilerini bu iki yanıttan birine ait hissetmediklerini ifade etmişti.

Kanada halkı ile yürütülen kapsamlı istişare ve ülke çapındaki katılımın ardından, nüfus sayımı 2021 yılında -tıpkı bir asrı aşkın süredir olduğu gibi- toplumsal cinsiyete dair yeni içeriklerin eklenmesi ile toplumsal değişiklikleri yansıtacak şekilde değişti. 

2021 yılının başlarında “doğumda atanan cinsiyet” ibaresi, nüfus sayımı anketinde yer alan atanmış cinsiyet sorusuna eklendi ve ankette toplumsal cinsiyete dair yeni bir soruya yer verildi. Sonuç olarak, natrans, trans ve non-binarylere ait oldukları toplumsal cinsiyeti belirtme fırsatı sağlanırken aynı zamanda da atanmış cinsiyete dair verilerin tarihsel sürekliliği korunmuş oldu. Bu durum, toplumsal cinsiyet çeşitliliğine ilişkin önemli bir bilgi açığına işaret etti. 

2021 Nüfus Sayımında, kişilerden ait hissettikleri cinsiyetleri yazılı şekilde belirtmeleri istenerek onlara en uygun terimin saptanması amaçlandı. Toplumsal cinsiyet çeşitliliğine ilişkin terminoloji, tıpkı toplumsal cinsiyeti ifade etme yollarının her daim evrilmeye devam edeceği gibi, gelişmeye devam ediyor.

Yapılan değişiklikler; toplumsal cinsiyet ve cinsel çeşitliliğe dair kabul görme ve anlayışın gelişmesi ile lezbiyen, gey, biseksüel, trans, kuir, iki ruhlu* ya da toplumsal cinsiyete veya cinsel çeşitliliğe ilişkin başka herhangi bir terimi kullanan yani genel anlamda trans, non-binary ve LGBTQ2+’ların sosyal ve yasal bakımdan tanınmaları açısından günümüz gerçekliğini yansıtıyor. 2017 yılında Kanada Hükümeti tarafından, kişileri toplumsal cinsiyet kimliğine ve ifadesine dayalı ayrımcılık ve nefret suçlarından korumak amacıyla Kanada İnsan Hakları Kanunu’nda ve Kanada Ceza Yasası’nda iyileştirmeye değişikliğe gidilmişti. 

Politika geliştirirken dikkate alınacak önemli veriler toplandı 

Elde edilen bu verilerin, trans erkek ve kadınları da kapsayacak şekilde tüm kadın ve erkekler ile non-binarylerin ihtiyaçlarının daha iyi giderilmesinin sağlanması için kamusal karar organları, iş verenler ile sağlık, eğitim, adalet ve diğer hizmetlerin sağlayıcıları tarafından kullanılması mümkün.

Kanada’da zaman içinde, toplumsal cinsiyete ve cinsel çeşitliliğe dair anlayış ve kabullenme gelişti. Buna ek olarak, trans, non-binary ve LGBTQ2+’lara ilişkin sosyal ve yasal bakımdan tanınmalar gerçekleşti. Genç nesiller, yaşlı nesillere kıyasla cinsiyet kimliklerini ifade etmekte daha rahat hissedebiliyor. Z Kuşağı (1997 ve 2006 yılları arasında doğan, 0.79%) ve Milenyum Kuşağı’na (1981 ve 1996 yılları arasında doğan, 0.51%) ait olan trans ve non-binarylerin oranı X Kuşağı (1966 ve 1980 yılları arasında doğan, 0.19%), Bebek Patlaması Kuşağı (1946 ve 1965 yılları arasında doğan, 0.15%), Sessiz Kuşakta yer alanlara (1945 veya öncesinde doğan, 0.12%) oranla üç ile yedi kat daha yüksek. 

Trans ve non-binaryler, popülasyonunun genelinden daha olumsuz ruh sağlığı sonuçları bildiriyor

2018 yılından itibaren istatistik kurumu Statistics Canada, sağlık ve sosyal anketlerinin büyük kısmına toplumsal cinsiyete dair yeni bir soru ekledi ve anketlerde yer alan atanmış cinsiyete ilişkin soruda değişikliğe gitti.  

Yapılan araştırmalar, katılımcıların toplumsal cinsiyet çeşitliliği durumuna göre mağduriyet, ayrımcılık ve ruh sağlığı bakımından önemli farklılıkları ortaya çıkardı. Örneğin, trans ve non-binarylerin neredeyse üçte ikisi (65%), natranslara kıyasla beş kat yüksek oranda (11%) zayıf veya orta düzeyde ruh sağlığı bildiriminde bulundu. 

LGBTQ2+ popülasyonunu konu alan bir sosyoekonomik analiz, trans ve non-binary nüfusun beklenmedik finansal baskı ile başa çıkacak yeterli kaynaklara sahip olmayabileceğini ortaya koydu. 

İleriye dönük 

13 Temmuz 2022 tarihinde yayınlanacak olan, aileler, hane halkı ve medeni duruma ilişkin bilgiler içeren 2021 Nüfus Sayımı sonuçlarında çiftlere ilişkin analiz ve veri tabloları da yer alacak. Bu sonuçlar içinde, aynı cinsiyetten ve farklı cinsiyetten çiftlere dair olduğu gibi en az bir trans ya da non-binary kişiden oluşan çiftlere ilişkin de analiz bulunacak. 2021 Nüfus Sayımı sırasında elde edilen ve önümüzdeki aylarda yayınlanacak olan, aile ve hane halkı özellikleri ile sosyokültürel ve sosyoekonomik veriler; Kanada’da bulunan trans ve non-binary nüfusa dair ortaya konulan portreye katkıda bulunmaya devam edecek.  

*Pek çok Kuzey Amerika Yerli kültüründe rastlanan ikili cinsiyetin dışında, akışkan cinsiyeti ifade eder. Yerlilerin kullandığı anlamıyla cinsiyet kimliği üzerine olan bu ifade, günümüzde cinsel yönelimi ve kimliği içermektedir. 

Kaynak: Unikuir – Lara Akbaş