ABD Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon, pazartesi günü Rusya’nın bir anti-uydu füzesi test ettiğini ve bu nedenle Uluslararası Uzay İstasyonunu (ISS) ve ekibini tehlikeye attığını açıkladı.
Diğer uyduları da tehdit etmeye devam edebilecek büyük bir enkaz bulutu oluştuğunu söyleyen NASA, bu tür testlerin yapılmasına uzun zamandır karşı çıkıyor. Ne var ki, ABD de yıllar önce kendi anti-uydu füze testlerini gerçekleştirmişti.
Neden önemli?
Uzayda yapılan silah testleri, yörüngede kalabilecek uzay tabanlı teknolojiler ve insanlar için yıllarca, hatta on yıllar boyunca risk oluşturabilecek binlerce parça enkaz ortaya çıkmasına neden oluyor.
Rusya’nın devlete ait uzay ajansı Roscosmos, şu anda ISS’de bulunan üç kozmonot da dahil olmak üzere yedi kişilik mürettebatının tanımlanamayan bir “nesne” nedeniyle füze testinin yapıldığı saatlerde ISS içerisinde siper aldıklarını bildirdi.
NASA yöneticisi Bill Nelson da aynı günün gecesi yaptığı açıklamada, mürettebatın test tarafından üretilen enkaza yanıt olarak doğrudan güvenlik için acil durum prosedürlerini uygulamaya koyduğunu söyledi.
Nelson, “Bu sorumsuz ve istikrarsızlaştırıcı eylemden dolayı öfkeliyim. İnsanlı uzay uçuşlarındaki uzun geçmişiyle, Rusya’nın yalnızca ISS’deki Amerikalı ve uluslararası ortak astronotları değil, aynı zamanda kendi kozmonotlarını da tehlikeye atması anlaşılamaz bir durum.” dedi.
Rusya önce inkar etti ardından kabul etti
Rusya Dışişleri bakanın Sergey Lavrov ilk aşamada ABD’nin iddialarını reddetti ve Rusya’nın kendi uydusunu test için parçalamadığını söyledi. Lavrov açıklamasında “Rusya’nın uzayın barışçıl ortamına risk oluşturan eylemler içerisinde olduğunu açıklamak neresinden tutsanız ikiyüzlülüktür” diye ekledi.
Rusya’nın uzay ajansı ise suçlamalar karşısında “Ana önceliğin Uluslararası Uzay İstasyonu mürettebatının güvenliği olduğunu” duyurdu ve “durumun izlenmeye devam edildiği” belirtildi.
Bu açıklamalardan kısa süre sonra ise Rus ordusu bir Rus uydusunun füze testi ile yok edildiğini kabul etti.
Durum ne?
Aktarılan bilgilere göre test şimdiye kadar 1500’den fazla izlenebilir yörünge enkazı ve yüz binlerce parça daha küçük yörünge enkazına sebep oldu. Bunlar artık sürekli olarak tüm ulusların uzayda gelecekteki varlığını ve çıkarlarını tehdit edecek.
Ayrıca, bu test, Uluslararası Uzay İstasyonundaki astronot ve kozmonotların yanı sıra diğer insanlı uzay uçuşu faaliyetleri için riski önemli ölçüde artıracak.
Daha önce neler oldu?
Rusya, 2020’de uydu karşıtı silahları en az üç kez test etmişti. Bu testlerden ikisi, tahribatsız doğrudan yükselen füzeleri içerirken, bir diğeri, yörüngeye yeni bir nesne oturtan uzay kullanımı için üretilmiş bir kinetik silah içeriyordu.
Uzayda rekabet
Ordular, son yıllarda uydu karşıtı silahlar geliştirmeye ve test etmeye giderek daha fazla odaklandı çünkü uzayda daha fazla rekabet oluştu.
Bunun yanı sıra Rusya ve Çin gibi anti-demokratik rejimlere sahip ülkeler uydu yoluyla vatandaşlarına özgür ve sansürsüz internet sağlanması halinde tüm uzay yatırımlarını riske atmadan ince ve küçük müdahalelerde bulunabilme kapasitesine erişmek istiyorlar. Örneğin Çin, 2007’de 3 binden fazla uzay enkazından oluşan bir bulut oluşturan bir kinetik silahı test etmişti. ISS, geçen hafta, bu silah testinin neden olduğu enkaz yörüngesinden çıkmak için manevra yapmak zorunda kaldı.
Hindistan da Mart 2019’da bir anti-uydu silahını başarıyla test etti. Bu test de yüzlerce parça enkaza neden oldu.
Bir süre sonra enkaz sayısı nedeniyle insanoğlu bir daha asla uzaya herhangi bir araç veya uydu gönderemeyebilir.
Uzaya çıkacak olan her roket bu enkazlar nedeniyle yörüngeye ulaşır ulaşmaz çarpışabilir ve daha da fazla enkaza neden olabilir.
Bu senaryo; insanlığın dünyaya hapsolması anlamına geliyor. Yani bu şekilde gelecekte olasılıkları üzerine farklı çevrelerde dillendirilen Mars veya başka bir gezegende koloni kurulması imkansız hale gelebilir.
Kaynak : Euronews Türkçe
