The New York Times “Trial Begins Over November 2015 Paris Terrorist Attacks” yazısından çevrilmiştir:
Kasım 2015’te Paris’teki saldırılara karışmakla suçlanan 20 kişinin yargılanmasına, 100’den fazla ölü bırakan ve Fransa’yı kökünden sarsan koordineli ve yıkıcı saldırıdan yaklaşık altı yıl sonra Çarşamba günü başladı.
Savcıların hayatta kalan tek saldırgan olduğunu söylediği Salah Abdeslam, Çarşamba günü adliyeye sıkı polis güvenliğinde geldi ve mahkeme başkanı tarafından ismini doğrulaması istendiğinde meydan okuyan bir tavır takındı.
İşi sorulduğunda siyah bir tişört ve siyah yüz maskesi takan Abdeslam, “IŞİD için savaşçı olmak için tüm meslekleri bıraktım” dedi.
Yargılanan diğer tüm erkekler suç ortağı olmakla suçlanıyorlar ve Abdeslam ile birlikte, 550 kişilik yer bulunan anıtsal yargılamalar için özel olarak tasarlanmış bir mahkeme salonunda bir yargıçlar heyeti tarafından yargılanacaklar. 300’den fazla avukat ve yaklaşık 1.800 davacı katılacak ve dokuz ay gibi rekor bir süre sürmesi bekleniyor.
Fransız Adalet Bakanı Éric Dupond-Moretti, bu hafta Seine Nehri üzerindeki bir ada olan ve bu süre boyunca kısmen polis tarafından kilitlenecek olan Île de la Cité’deki adliyede yaptığı konuşmada, “Bu, tüm üstünlüklerin yargılanması” dedi, duruşmanın “Tarihimizin en uzun duruşması” diye ekledi.
13 Kasım’daki koordineli saldırılar – Fransa’nın ulusal futbol stadyumunun dışındaki bir bölge olan Bataclan Konser Salonuna ve Paris’in merkezindeki kafe ve restoranların teraslarına yönelik bir dizi silahlı saldırı ve intihar bombacısı – 10 IŞİD militanı tarafından gerçekleştirildi ve 130 kişiyi öldürdü ve yaklaşık 500 kişiyi yaraladı.
Fransa yıkımın ardından yasta birlik olurken, saldırılar ülke genelinde derin korkulara da neden oldu. Ve bir bakıma, kendisini laik olarak tanımlayan Fransa’da İslam’ın yeri konusunda çözülmemiş tartışmalarla boğuştuğu bir sürece girmesine sebep oldu; göç; ve güvenlik ve sivil özgürlükler arasındaki denge.
Saldırılar, hicivli bir gazete olan Charlie Hebdo’nun ofislerinde ve Fransız toplumunda henüz tam olarak iyileşmeyen yaraları derinleştiren ölümcül silahlı saldırılardan aylar sonra gerçekleşti.
Ancak duruşma, aynı zamanda, hayatta kalan birçok kişi ve kurbanların aileleri için o gecenin kişisel acılarının da bir hatırlatıcısı. Marilyn Garnier o gece Bataclan’daydı ve o geceyi asla unutamayacak.
Kalabalığın arkasından havai fişek sesleri yükseldi. Ortağı onu yere itti, orada öylece yattılar, kan ve barut kokusuna yenik düştüler. Silah sesleri bir ölüm sessizliğini böldü.
Şimdi 30 yaşında olan Bayan Garnier, bir acil çıkış kapısından atladıktan sonra Bataclan’dan yara almadan kurtuldu. Ancak sanıkları bizzat görmek istiyor ve dünyanın kurbanların neler yaşadığını anlamasını istiyor; yorucu uykusuz günler, bitmeyen tıbbi prosedürler, Fransa’nın resmi mağdur fonundan tazminat almak için idari engel kursu, arkadaşlardan tecrit ve aileden tecrit, zarar gören kariyerler.
Bayan Garnier, “Bu olayın hayatlarımız üzerindeki gerçek etkisini ölçmek için…Böylece altı yıl sonra hala çok, çok yakın olduğunu gerçekten anlıyorlar.”
10 saldırgandan dokuzu öldürüldü – bazıları intihar bombacısıyken, diğerleri polis tarafından öldürüldü.
Dava, Fransız tarihinde davacılar için canlı bir internet radyosunda erişilebilen ilk dava özelliği gösteriyor. İnsanlar, bir Fransız ceza davasında, söz konusu suçtan zarar görmüşlerse, onlara tazminat hakkı verebilecek bir statü olan “parti sivil” veya davacı olabilirler. Aynı zamanda Fransa’da çekilecek nadir denemelerden biri olacak.
Çarşamba günü, kontrol noktalarıyla çevrili adliye binası, kameralı gazeteciler ve bomba koklayan köpekleri olan polislerle doluydu. Davacılara haber medyasıyla konuşmaya istekli olduklarını gösteren boyunluklar teklif edildi – evet için yeşil, hayır için kırmızı.
Saldırılar sırasında Fransa’nın sosyalist cumhurbaşkanı olan François Hollande, Le Parisien’e görevde kaldığı sürede gerçekleşen saldırı ile ilgili, “beğensem de beğenmesem de 13 Kasım’da yaşananların ve daha genel olarak İslamcı terörizmin izlerini taşıyor.”
Eski bir cumhurbaşkanı için bir ilk olarak duruşmada ifade verecek olan Bay Hollande, “Her yeni bir terör saldırısı meydana geldiğinde, beni o karanlık geceye geri sürüklüyor.” dedi.
O gece Bataclan’da bulunan 48 yaşındaki Stéphanie Zarev, yıllardır panik atak ve geçmişe dönüşlerle boğuştuğunu söyledi. Saldırıları izlemekten veya okumaktan kaçındığını belirterek “Ama şimdi bilmem gerek.” dedi.
Tanıklıkların saldırıların nasıl gerçekleştiğini anlamasına yardımcı olacağını umuyor. Korkusu, koronavirüs pandemisi tarafından ertelenen ve Fransa’nın 2022 cumhurbaşkanlığı seçimlerine denk gelen davanın siyasi puanlar elde etmek için kullanılması.
Fransa, Nice’de 2016’da meydana gelen bir kamyon katliamından bu yana toplu ölümlerin gerçekleştiği saldırılara sahne olmazken, ülkede gerçekleşen bir dizi küçük çaplı bıçaklama ve ateş etme olayı terör korkularını diri tuttu.
Fransız güvenlik servislerinin başarısızlıklarını tespit eden 2015 saldırılarına ilişkin bir meclis soruşturması yürüten eski bir milletvekili Georges Fenech, “Fransa’da 13 Kasım 2015 öncesi ve sonrası vardı, tıpkı Amerika Birleşik Devletleri’nde 11 Eylül öncesi ve sonrası olduğu gibi” dedi.
Her iki durumda da, “daha önce bilinmeyen ve tüm stratejilerimize meydan okuyan yeni terör tehdidi biçimlerinin kurbanlarıydık” dedi ve “Son yıllarda bir dizi terörle mücadele ve aşırılık karşıtı yasa tasarısını kabul eden hükümet, soruşturmanın birçok tavsiyesini uygulamaya koymuştu.” dedi.
13 Kasım’daki dikkatle planlanmış bir komployla saldırıyı gerçekleştirenlerin çoğu, askeri eğitim için IŞİD’in kontrolündeki Suriye topraklarına seyahat edip Avrupa’ya dönen ve çoğunlukla saldırı hazırlıklarını Belçika’da yapan, Fransız vatandaşlarıydı.
Çoğunlukla 20’li ve 30’lu yaşlarında olan davada suçlanan erkekler, cinayet ve rehin alma suç ortağı olmak – Bataclan saldırganları konser salonunda birkaç saat rehin tuttu – ve ayrıca terör komplosu organize etmek de dahil olmak üzere bir dizi suçlamayla karşı karşıya. Çoğu, 20 yıldan ömür boyu hapis cezası ile yargılanıyor.
Savcılar, sanıkların birçoğunun 13 Kasım saldırganlarına silah ve patlayıcı saklamak için saklanma yerleri kiralayarak, hücre üyelerini sınırdan geçirerek veya nakit para ve sahte belgeler temin ederek yardım ettiğini söylüyor. Başta Fransa ve Belçika’da tutuklandıktan sonra 14’ü bizzat duruşmaya katılacakken, halen aranan 6 kişi gıyaben yargılanacak.
Birçoğunun Batı’nın IŞİD’in Irak ve Suriye’de kontrol ettiği topraklara yönelik hava saldırılarında öldürüldüğü tahmin ediliyor- saldırıları planladığından şüphelenilen Belçikalı-Faslı Oussama Atar ve grubun cinayetlerin sorumluluğunu üstlendiğini kaydeden iki Fransız cihatçı Fabien ve Jean-Michel Clain bu kişilere dahil.
Sadece Abdeslam doğrudan cinayet, cinayete teşebbüs ve rehin almakla suçlanıyor.
Savcılar, Belçika’da yaşayan Fas kökenli Fransız vatandaşı Abdeslam’ın saldırıda kilit rol oynadığını, ancak patlayıcı yeleğini patlatmadığını söylüyor. Müfettişler, arızalı olduğuna ve takip eden saatlerde kaçtığına ve aylarca sürecek bir insan avına yol açtığına inanıyor.
Abdeslam savcılarla işbirliği yapmamıştır. 2018’de Brüksel’de kaçakken memurlara ateş açmaktan hüküm giydiği Belçika’daki bir davada bir kaç kelime söylediği biliniyor.
Yine de 44 yaşındaki kardeşi Jean-Jacques Kirchheim Bataclan’da öldürülen Fabienne Kirchheim gibi davacılar adaletin yerini bulacağını umuyor.
Kirchheim, “Bu saldırılarla Cumhuriyetin değerleri ateşe verildi” dedi. Şimdi aynı Cumhuriyetin bu saldırganları adil ve demokratik bir şekilde yargılamasını ve cezalandırmasını bekliyorum” dedi.
Saldırıda zarar gören bir çok kişi ise karışık duygular yaşıyor, Bataclan’dan kurtulan bir diğer kişi olan Karena Garnier, duruşmadan korkuyor ve davacı olmaya hiç niyeti olmadığını belirtiyor.
Fransa’da ikamet eden 45 yaşındaki Bayan Garnier, duruşmaya gösterilen ilginin “başıma gelen bu trajik olayın mahremiyetinin büyük bir istilası gibi” olduğunu söyledi. Ancak ait olduğu bir kurban grubundaki diğer kişilerle konuştuktan sonra, yıllarca süren terapi denemeleri, sinir bozucu kaygıyı veya işi bozan beyin sisi nöbetlerini silmese bile fikrini değiştirdiğini söyledi.
“Gerçekten sadece biraz kapatmak için,” dedi. “Ve arkadaşlarım için orada olmak.”
Kaynak: The New York Times
Çeviri: Gaste Avrupa Çeviri Ofisi
